DE ZAAK PROOI

 (fragment uit mijn boek 'Buurman, wat doet u nu?)

Waarom heeft het publiek zijn weg naar Prooi niet kunnen vinden?
Die vraag is lastig te beantwoorden. De voortekenen waren waren goed. Exploitanten waren enthousiast, recensies waren vrijwel allemaal positief en toch bleef het publiek weg.
Je zou dus kunnen zeggen dat het niet aan de film lag. Lag het soms aan de uitbreng? De manier waarop de film naar het publiek gecommuniceerd is?
Achteraf weet of denkt iedereen te weten wat er verkeerd gegaan is. Aan speculaties geen gebrek. Ook ik heb daar zo mijn ideeën over.

1.
Het affiche is teveel een horror affiche.
In een vroeg stadium was besloten om Prooi niet neer te zetten als een horrorfilm, maar als een actiefilm, een event-movie. Helaas werd er door Dutch Filmworks, op een gegeven moment een affiche gepresenteerd dat het tegendeel uitstraalde.
De affiches werden ook nog eens tot grote banners opgeblazen, dus je kon er niet meer omheen als publiek.
Een groot deel van het publiek, de niet horrorfans, werd daardoor afgeschrikt.

2.
Er zijn geen bekende acteurs in de film.
Hoort eigenlijk niet in deze opsomming thuis. Natuurlijk; met bekende acteurs had de film waarschijnlijk beter gelopen. Alsook met Spielberg als regisseur en een bekend boek als bron.

3.
Teaser/Trailer.
Bevatten misschien teveel actie en te weinig humor. Reacties op beide in de bioscoop en op social media was echter behoorlijk goed. Dus onduidelijk of ze een negatieve bijdrage hebben geleverd.

4.
De voorpremières liepen niet.
Toen een aantal weken voor de première duidelijk werd dat de voorverkoop van kaartjes voor de Marathon (een dubbel-voorstelling met Amsterdamned en Prooi) en voorpremieres niet goed liepen, had er een belletje bij de distributeur moeten gaan rinkelen. Een snel onderzoek had kunnen uitwijzen waarom mensen niet kwamen. Wisten ze het domweg niet? Of dachten ze bij het zien van het affiche dat het een all-out horror film was.
Een klein onderzoek had kunnen leiden tot het bijsturen van de campagne. Er waren immers nog 3 à 4 weken te gaan.

5.
Uitbreng datum.
Of het zo verstandig was om de film in de herfstvakantie uit te brengen blijft de vraag. Jongeren onder de 16 mochten er vanwege de Kijkwijzer niet naartoe en ouderen met jonge kinderen konden er niet naartoe omdat ze naar een van de vele kinderfilms moesten.
Bovendien was er zo’n overvloed aan nieuwe (kinder)films in die week dat een uitbreng een week eerder of later logischer had geleken.

6.
Geen toertje langs de bioscopen.
Ik heb nog nooit anders meegemaakt dan dat er een toertje met de acteurs langs een aantal bioscopen wordt georganiseerd. Goed voor de plaatselijke publiciteit. Kennelijk vond DFW dat niet nodig.

7.
Leeftijdskeuring 16 jaar.
Helaas was voor veel mensen niet duidelijk dat de film 16 jaar gekeurd is. Ik hoor allerlei verhalen van ouders die met hun te jonge kinderen bij de bioscoop stonden en er niet in mochten. Algehele opvatting is dat Prooi geschikt had moeten zijn voor 12 jaar en ouder (net als Amsterdamned destijds).
Misschien moeten distributeurs en exploitanten zich eens wat fanatieker bekommeren om die leeftijdsgrenzen te veranderen.

8.
Mensen wisten niet van het bestaan van Prooi.
Een paar weken voor de release merkte ik dat veel mensen, waaronder bioscooppersoneel(!), nog niet van het bestaan van Prooi afwisten.
Alle reacties op social media ten spijt, beperkte de bekendheid zich blijkbaar toch tot een te kleine groep. Misschien de groep die straks de film gratis download of op Netflix bekijkt.
Hier had bij ons en de distributeur een bel moeten gaan rinkelen.

9. 
Dick Maas is tachtiger jaren.
Was misschien niet zo verstandig geweest om mij te promoten als ‘terug van weggeweest’ en dat gekoppeld aan Amsterdamned. Ook in combinatie met Sint kregen de mensen het idee van ouwe koek in een nieuw jasje.
En dat las je ook terug in de recensies.

10.
TV spots.
Er werden alleen TV spots vertoond op de SBS zenders. Ongetwijfeld omdat er met SBS een goede deal gemaakt kon worden. Ze zitten tenslotte ook met geld in de film.
Maar Prooi had natuurlijk ook via de RTL -zenders en de publieke omroepen zijn publiek moet benaderen. 

11.
Fragmenten op televisie.
In de fragmenten die in programma’s als RTL Late Night en Tijd voor Max te zien waren, lag de nadruk teveel op de 3D leeuw en de animatronic. De actie kwam teveel aan bod en de humor te weinig.

12.
Verstoorde relatie.
Op een gegeven moment was de relatie met Dutch Filmworks dermate verstoord dat er van enig overleg over de uitbreng geen sprake meer was. Van een visie op de publiciteit en een promotieplan was geen sprake meer.
Het gebrek aan competentie in de promotieafdeling van DFW is naar mijn mening een van de belangrijkste oorzaken die tot een verkeerde uitstraling van de film en het gebrek aan awareness bij het publiek hebben geleid.

Maar goed. Dit is mijn mening, mijn visie over de gang van zaken. Anderen zullen daar ongetwijfeld anders over denken. 

= = = =

Meer interessante informatie over het wel en wee van de Nederlandse film lezen? 
Meer anekdotes en tips en trucs over het maken van film in Nederland?
Lees het in:
'Buurman, wat doet u nu?'
Het onmisbare boek voor iedereen die van film houdt.
Hier verkrijgbaar:  
https://parachute.vrijeboeken.com/book/9789082070422-buurman-wat-doet-u-nu.html

Hollywood aan het Spaarne

Ik heb het altijd al geweten. Haarlem, de stad waar ik mijn jeugd heb doorgebracht, is het Nederlandse Hollywood. Althans, dat schijnt het vroeger geweest te zijn, voor de oorlog, in de tijd dat er een echte filmstudio gevestigd was, Hollandia, die meer dan zestig speelfilms produceerde.
Niet dat ik daar iets van heb meegekregen in de tijd dat ik in de zestiger jaren in de Haarlemmerhout rondhing, want veel filmactiviteiten heb ik er nooit waargenomen.
Ik heb een vage herinnering dat Als twee druppels water - de film naar het boek De donkere kamer van Damocles van W.F. Hermans onder regie van Fons Rademakers - in de stad werd opgenomen, maar ik denk dat ik die informatie eerder uit het Haarlems Dagblad had, dan uit eigen waarneming.

Dat er in Haarlem - in die tijd naar mijn idee een tamelijk slome provinciestad, met een uitgestorven, winderige Grote Markt - zoveel bioscopen waren, was waarschijnlijk te danken aan het feit dat er verder niets te beleven viel. En die markt was natuurlijk uitgestorven omdat iedereen in de bioscoop zat. Ik ook.
Het is grappig dat je vaak nog precies weet op welk moment en in welke bioscoop je de films hebt gezien die indruk op je hebben gemaakt. Het ‘waar was je toen de vliegtuigen de Twin Towers invlogen?’ fenomeen.
Day of the Triffids in Lido; Easy Rider in Studio, op de Grote Markt; Mash en Midnight Cowboy op dezelfde avond in Cinema Palace en Luxor, in de Grote Houtstraat; Dr. No twee keer in het Frans Hals theater. Maar misschien overdrijf ik en is het alleen maar een kwestie van een goed geheugen.
 Alle Haarlemse bioscopen uit die tijd zijn inmiddels verdwenen. Gesloopt, om plaats te maken voor nieuwbouw, of er zijn cafés en kledingwinkels in gevestigd. Dat die neergang samenviel met mijn vertrek naar Amsterdam is louter toeval.
Het Frans Hals theater is tegenwoordig een gereformeerde kerk. Er wordt nu gebeden op de plek waar ik als puber Ursula Andress twee keer in een krappe bikini uit het water heb zien komen.
Een andere plek waar ik films zag, was De Toneelschuur in de Smedestraat. Onder de naam Filmschuur vertoonden ze daar wekelijks de meer artistieke en festivalfilms.
Ik zag daar Citizen Kane van Orson Welles en films van Ingmar Bergman, maar vaak ook obscure zwart-wit films uit Oostbloklanden.
Toen ik op de filmacademie zat en mijn eerste korte speelfilm opnam, vond een deel van de opnames plaats in diezelfde toneelschuur.
Inmiddels zit de Toneelschuur op een andere locatie in Haarlem en daar is aanstaande zondag de presentatie van een boek over de Haarlemse filmgeschiedenis: Haarlem Filmstad. Een boek over het bioscoopleven, de studio’s, filmmakers en sterren uit de stad.
Misschien dat het boek de vraag beantwoordt of er inderdaad sprake was van een Hollywood aan het Spaarne, of dat dat toch een beetje de zelfoverschatting van een slome provinciestad is.

= = = =

 deze column verscheen ook in Het Parool van woensdag 20 maart 2019

Meer interessante informatie over het wel en wee van de Nederlandse film lezen? 
Meer anekdotes en tips en trucs over het maken van film in Nederland?
Lees het in:
'Buurman, wat doet u nu?'
Het onmisbare boek voor iedereen die van film houdt.
Hier verkrijgbaar:  
https://parachute.vrijeboeken.com/book/9789082070422-buurman-wat-doet-u-nu.html

Volksverlakkerij

Ik voelde me bekocht.
Ik had de foto’s in de vitrines van het Minervatheater in Heemstede goed bestudeerd en een van de stills van Spartacus, een tamelijk bloederig tafereel als ik me goed herinner, had ik niet teruggezien in de film. Ik vond dat een beetje volksverlakkerij - een woord dat ik waarschijnlijk nog niet kende op mijn twaalfde - maar ik heb er verder geen werk van gemaakt. Ik was allang blij dat ik zonder kleerscheuren het theater in was gekomen, want de film was gekeurd voor 14 jaar en ouder. Tegenwoordig is dat wel anders, zelfs met twee vaders kom je als 15-jarige niet meer in een film die voor minstens 16-jarigen is gekeurd.
Was bij Spartacus nog de verklaring dat er waarschijnlijk in de film geknipt was en de meest heftige scenes door de keuring verwijderd waren, gaandeweg begreep ik dat bij het promoten van films zekere vrijheden waren toegestaan.
Een goede filmposter is sinds jaar en dag een van de belangrijkste promotiemiddelen van een film. Iemand als Roger Corman had vaak eerst het idee voor een poster - een vrouw onder het bloed in bikini rennend over het strand, bijvoorbeeld - en bedacht daar vervolgens een film bij.
Niet altijd voldeden de affiches met halfnaakte vrouwen echter aan de verwachting. Soms kwamen ze er zelfs niet in voor of werd er als het meezat een schouder ontbloot. 

Japanse poster

Franse poster

Chinese poster

 




















Alle middelen zijn geoorloofd om de potentiële kopers te overtuigen een kaartje te kopen of een dvd aan te schaffen.
Ooit kreeg ik een affiche afkomstig van een Caribisch eiland onder ogen, waarop een mij onbekende man met een pistool stond. Dat bleek om Amsterdamned te gaan. Dat de desbetreffende persoon helemaal niet in de film voorkwam, zal niet tot een volksopstand op het eiland geleid hebben.
Pistolen op een affiche doen het vaak goed. Een vrouw met een pistool is nog beter. Het Nederlandse affiche van Down was niet erg wervend, dus in het buitenland werd eerst de naam veranderd in het bijna pornografisch aandoende The Shaft, en kwam Naomi Watts pontificaal met een pistool op het artwork. Ik twijfel er niet aan dat dat de verkoop wereldwijd gestimuleerd heeft.
De Nederlandse poster van Prooi was tamelijk beroerd. Nu de film in diverse landen wordt uitgebracht, is het grappig en leerzaam om te zien hoe de verschillende distributeurs de film onder de aandacht brengen.
Dat de Japanse dvd een cover heeft met het interieur van een Tokiose tram, een kniesoor die daarover valt.
De cover van de Franse dvd gaat nog verder. Daar zien we zwaarbewapende Amerikaanse politiemannen die een leeuw onder schot houden in een stad die in de verste verte niet op Amsterdam lijkt.
En de Chinezen borduren daar dan weer op voort: op het affiche zien we nu zelfs een brandende stadsbus. En dat laatste vind ik dan weer behoorlijk richting volksverlakkerij gaan.
Prooi komt 22 maart in China uit. Ik zie de protesten uit de volksrepubliek met vertrouwen tegemoet.

= = = =

 deze column verscheen ook in Het Parool van woensdag 6 maart 2019

Meer interessante informatie over het wel en wee van de Nederlandse film lezen? 
Meer anekdotes en tips en trucs over het maken van film in Nederland?
Lees het in:
'Buurman, wat doet u nu?'
Het onmisbare boek voor iedereen die van film houdt.
Hier verkrijgbaar:  
https://parachute.vrijeboeken.com/book/9789082070422-buurman-wat-doet-u-nu.html